Top 25 albums 2015

Wat was 2015 een klotejaar. Wel, voor mij althans. Ik ben zes van de twaalf maanden ziek geweest en de overige maanden heb ik mijn best gedaan om die achterstand in te halen. Maar de negatieve spiraal lijkt eindelijk op zijn einde te lopen: ik ben al twee seizoenen lang gezond, ik kreeg laatst goedkeuring voor een stage bij Focus Knack, de nieuwe Star Wars komt gauw uit en het is bijna kerstmis.

Dit jaar leek het alsof de muziekwereld mijn miserie constant trachtte te compenseren. In januari maakte ik vijf examens terwijl ik vocht tegen een bijholteontsteking, en toen kwam het hartverwarmende debuut van Natalie Prass uit. In maart was ik een snotterend hoopje ellende, en Kendrick Lamar, Courtney Barnett, Sufjan Stevens en Balthazar brachten wereldse albums uit. Begin mei moest ik onder het mes, en Mumford & Sons bracht hun derde album op de markt. Alsof het universum me Mumford & Sons wou besparen! Dit is voor mij voldoende bewijs dat er een soort mythisch evenwicht bestaat tussen de muziekwereld en mijn persoonlijke leven.

Heb ik een klotejaar, dan heeft muziek dus een wonderjaar. Ik heb het dan ook ontzettend moeilijk gehad om me dit jaar tot 25 albums te beperken. Het is volgens mij van 2010 geleden dat muziek zo boeiend is geweest.

De platen die uiteindelijk mijn top 25 hebben gehaald, zijn stuk voor stuk essentieel. Als je benieuwd bent naar mijn jaarlijsten van vorige jaren, klik je hier.

Ik wil ook over jouw 2015 horen. Dus stuur reacties of jaarlijsten naar mij toe. Ik ben er zeker van dat ik nog enkele albums of nummers over het hoofd heb gezien.

Eervolle vermeldingen:
Bob Dylan - Shadows In The Night
De Beren Gieren - One Mirrors Many
Grimes - Art Angels
Hop Along - Painted Shut
Majical Cloudz - Are You Alone?
Stadt - Escalators
Stuff. - Stuff.

25 Destroyer | Poison Season

24 Drake | If You're Reading This It's Too Late

23 Balthazar | Thin Walls

22 Beach House | Depression Cherry

21 Kurt Vile | b'lieve i'm goin down...

20 Jessica Pratt | On Your Own Love Again

19 Westkust | Last Forever

18 Tame Impala | Currents

17 Joanna Newsom | Divers

16 Colin Stetson x Sarah Neufeld | Never Were The Way She Was

15 Oneohtrix Point Never | Garden Of Delete

14 Ought | Sun Coming Down

13 Vince Staples | Summertime '06

12 Protomartyr | The Agent Intellect

11 Bill Ryder-Jones | West Kirby County Primary

10 Sleater-Kinney | No Cities To Love

"My scars make me breathe in so deep," zingt Corin Tucker in Bury Our Friends, Sleater-Kinney's eerste single in negen jaar tijd. De krachtige vibrato van haar stem doet denken aan leeuwengebrul, terwijl de vettige gitaren van Tucker en Carrie Brownstein een eindeloze strijd uitvechten. "We're wild and weary/ But we won't give in." Zò maak je pas een comeback.

De meiden schrapen niet uit het bakje nostalgie, waardoor Bury Our Friends en de volledige langspeler meer als een nieuw hoofdstuk aanvoelen. Toch blijft de strijd tegen onrecht en ongelijkheid aan de basis van hun muziek liggen. "Only together do we break the rules," weerklinkt het in Surface Envy. Met No Cities To Love doet Sleater-Kinney wat weinigen kunnen: na acht albums nog steeds relevant blijven.

09 Natalie Prass | Natalie Prass

Singer-songwriter Natalie Prass werd in het voorjaar tot Disney prinses van de indiemuziek gekroond. Wanneer een journalist vroeg wat Prass daar precies van vindt, reageerde ze vrolijk. Ze hoopte vooral op Belle van het Beest te lijken: "She's the smart, awkward, and adventurous one. She doesn't have too many friends—goes off and hangs out with talking silverware. I think it's great."

Natalie Prass slaagt in haar opzet: haar muziek is al even fantasierijk, avontuurlijk en vreemd als Disney prinses Belle. Producer Matthew E. White zorgde voor een uitgebreide bezetting, waardoor de beeldende verhalen van Prass ingekleurd worden door onder meer trompetten, fluitjes, piano, violen en een harp. Te midden van al deze georkestreerde heisa weerklinkt de prachtige, zachte stem van Prass. Natalie Prass zal me altijd terugnemen naar de examenperiode van begin 2015, want toen bracht haar debuut me telkens opnieuw tot rust.

08 Viet Cong | Viet Cong

Na het onverwachte overlijden van bandlid Christopher Reimer stonden Matt Flegel en Mike Wallace voor een moeilijke keuze: de handdoek in de ring gooien, of zichzelf opnieuw uitvinden. Ze gingen voor de laatste optie en debuteerden dit jaar als Viet Cong.

De langspeler kreeg hun bandnaam als titel, maar had even goed 'Death' kunnen heten. De dood verbindt de zeven nummers op het album. De ene moment leidt het onvermijdelijke einde tot nihilisme: het leven als een Pointless Experience. Op andere momenten haalt verdriet de overhand. De elf minuten durende afsluiter Death is een weergaloze trip langs de verschillende fasen van rouwverwerking. Terwijl de instrumentatie steeds intenser wordt, blijven de woorden "You went to far the other way / You'll never grow old" hangen.

Naar de maan met Interpol, Bloc Party en The Editors, post-punk anno 2015 leeft in het werk van Ought (#14), Protomartyr (#12) en Viet Cong.

07 Jamie xx | In Colour (How It Should Have Been)

Dansen in zweterige zalen. Zweven tussen sterren en planeten. Vreemden leren kennen te midden van een enorme mensenmassa. Elektronicatovenaar Jamie xx - jawel, de producer en percussionist van The xx - zorgde voor de soundtrack.

Het heeft me even geduurd om over mijn initiële teleurstelling in het debuut van Jamie xx te geraken. Hij had Sleep Sound ingekort! Oliver Sims bijdrage is slaapverwekkend! En waar zijn Far Nearer en All Under One Roof Raving?!

Waarom klagen als je er iets kunt aan doen? Het debuut van Jamie xx haalde de zevende plaats in mijn jaarlijst met een alternatieve tracklist. Ik heb even moeten puzzelen, maar dit is volgens mij het beste debuut dat Jamie xx had kunnen uitbrengen: In Colour (How It Should Have Been). Beste The xx album tot dusver.

06 Courtney Barnett | Sometimes I Sit And Think, And Sometimes I Just Sit

Sometimes I Sit And Think, And Sometimes I Just Sit. Het is een titel die veel zegt in zijn onbeduidendheid. Courtney Barnett spreekt al zingend over het echte leven. Je weet wel, de banale en voornamelijk saaie dagdagelijkse werkelijkheid. Het leven is geen eenduidige aaneensluiting van triomfen, maar een hutsepot van routine, tegenslag en geluk. Boven gitaarriffs uit de grunge vertelt Barnett verhalen over eenzaamheid, zwemmen, hooikoorts, watervervuiling en mislukte flirts. Het is alsof Bridget Jones haar dagboek brengt boven catchy gitaarlijnen. Courtney Barnett werd terecht genomineerd voor de categorie van 'best new artist' voor de Grammy's.

05 D'Angelo And The Vanguard | The Charade

Soulgod D'Angelo gaf niet zomaar een titel aan zijn eerste album in zowat vijftien jaar tijd: Black Messiah is een statement. Waar ik initieel dacht dat de titel verwees naar de racistische beeldcultuur van het christendom - zo worden Jezus, Maria en God consistent afgebeeld als blanke - legde D'Angelo bij de release van het album uit dat hij met zijn album iedereen adresseert: "We should all aspire to be a Black Messiah." Hij verwijst daarbij naar het protest in Ferguson, naar de Arabische Lente en naar Occupy Wall Street, gebeurtenissen waarbij een volksbeweging opkomt om te protesteren tegen onrechtvaardigheid. 'Black' vertaalt zich beter vanuit een fysisch perspectief: volgens de natuurwetenschappen betekent zwart namelijk het ontbreken van kleur. "Black Messiah is not one man. It's a feeling that, collectively, we are all that leader."

D'Angelo nam ruim de tijd om deze krachtige boodschap met één album te verkondigen. Dat hoor je ook. D'Angelo laat niets aan het toeval over, waardoor Black Messiah al tijdens een eerste luisterbeurt als een meesterwerk klinkt. D'Angelo verleidt met Really Love, bijt met 1000 Deaths en grijpt naar de strot met The Charade. Met donkere doch sprankelende Prince-gitaren, zoetgevooisde overdubs en rake teksten bereikt Black Messiah zijn hoogtepunt in The Charade. "All we wanted was a chance to talk/ Instead we only got outlined in chalk/ Feet have bled a million miles we’ve walked/ Revealing at the end of the day, the charade."

04 Father John Misty | I Love You Honeybear

Joshua Tillmans verleden als drummer bij Fleet Foxes blijft een indicatie voor zijn sound: barokke indiefolk geïnspireerd op de jaren '70, met hints naar The Eagles en Crosby Stills Nash & Young. Zijn tweede album als Father John Misty is dus rijk georchestreerd met violen, hemelse koren en jankende gitaren.

Maar voor de eerste keer overheerst Tillmans persoonlijkheid al zijn invloeden. Een lachband weerklinkt op de meest ongepaste momenten in single Bored In The U.S.A.: "They gave me a useless education/ HAHAHAHA." Het is bevreemdend, maar krachtig. Waar The Eagles geen technisch hoogstaande gitaarsolo aan zich voorbij liet gaan, is de solo in het geweldige Strange Encounters er één van missen in plaats van raken. En de elektronische drumpartijen in True Affection waren het laatste dat ik op een indiefolkalbum verwacht had.

Met I Love You Honeybear stelt Tillman meer vragen dan hij antwoorden geeft. Hij breekt het blind vertrouwen in een god, in het kapitalisme of in een overheid herhaaldelijk af. Ook onze westerse visie op liefde krijgt klappen: "Oh, and love is just an institution based on human frailty/ What's your paradise gotta do with Adam and Eve?/ Maybe love is just an economy based on resource scarcity/ What I fail to see is what that's gotta do with you and me."

I Love You, Honeybear is soms een uitdaging, maar juist daarom blijf ik steeds naar dit album terugkeren. Tillman liet nooit eerder zijn persoonlijkheid zo ongegeneerd zien. Net door deze grenzeloze oprechtheid raakt I Love You, Honeybear me zo diep.

03 Julia Holter | Have You In My Wilderness

Ik vond de muziek van Julia Holter altijd mooi om te horen, maar ik werd er nooit door geraakt. Het was namelijk moeilijk om te horen wie ze werkelijk was onder de bergen van echo en delay. Op haar vierde worp Have You In My Wilderness vindt Holter eindelijk haar focus. Het album bestaat uit barokke popnummers met meer dan één hoek af. De plaat ligt enigszins in lijn met het latere werk van Talk Talk (Spirit Of Eden, Laughing Stock): muziek op de grens van abstractie en concreetheid.

Daardoor voelt Have You In My Wilderness als mijn eerste echte kennismaking met Julia Holter. En mijn god, wat is ze fascinerend. Ze toont haar meest romantische kant op Lucette Stranded On The Island. Haar kinderlijke uitbundigheid laat ze horen op Everytime Boots. En de donkere, verknipte zijde van haar persoonlijkheid weerklinkt in Vasquez. Julia Holter ruilde afstandelijke schoonheid in voor een aanraakbare pracht. Het was de beste keuze die ze ooit heeft gemaakt.

02 Sufjan Stevens | Carrie & Lowell

Elk album heeft een verhaal, maar weinigen slaan zo hard in als dat van Carrie & Lowell. Die impact ligt niet meteen aan de gebeurde feiten - de dood van de depressieve en verwaarlozende moeder van Sufjan Stevens - maar wel aan de openheid waarmee Stevens zijn verhaal met ons deelt. Zijn vorige album Age Of Adz was, met zijn grootse orkestratie, elektronische waanzin en complexe liedstructuren, een episch werk. Het verschil tussen Age Of Adz en Carrie & Lowell kan moeilijk groter zijn. Carrie & Lowell is een fluisteralbum. Eén voor onder het deken aan het haardvuur. In zijn kleinheid hebben elke noot en elk woord gewicht, waardoor de tekst de voorgrond kan nemen zonder het verlies van een meeslepende muzikale ervaring. Carrie & Lowell is zo confronterend, dat ik het moeilijk op mijn eentje beluister. Ik durf het te zeggen: Stevens' beste album sinds Illinois.

01 Kendrick Lamar | To Pimp A Butterfly

"Every nigger is a star." Fonkelende gitaren vallen in. Een bruisende, melodieuze baslijn van Thundercat zorgt voor de nodige ondersteuning. De productie van Flying Lotus doet me in de ruimte wanen. Kendrick Lamar, Thundercat en Dr. Dre spitten beurtelings lijnen over de oppervlakkigheid van de entertainment industrie waar ze zelf deel van uitmaken. Funklegende George Clinton krijgt het laatste woord. Zoveel goeds, allemaal in het eerste nummer, in de eerste vijf minuten.

Er verschenen al honderden stukken over To Pimp A Butterfly, zelfs ik deed een poging tot een opiniestuk, en nog steeds werd de rijkheid van het album niet in woorden gevat. Ik vind het overweldigend om uit te leggen waarom het derde album van Kendrick Lamar bovenaan mijn jaarlijst staat. Maar net daarom verdient het deze eer: na talloze luisterbeurten kan ik nog steeds naar To Pimp A Butterfly luisteren alsof het mijn eerste keer is.

To Pimp A Butterfly overtreft elk album van de afgelopen vijf jaar. Hoe goed To Be Kind van Swans (mijn favoriet van 2014) ook is, de gepimpte vlinder klopt de vriendelijke zwanen met gemak het ziekenhuis in. Aan iedereen die zegt dat er geen classics meer worden gemaakt, aan iedereen die hiphop aan de kant schuift als een minderwaardig genre, en aan iedereen die zwarten als inferieur beschouwt, luister naar To Pimp A Butterfly en besef jouw ongelijk.

01 Kendrick Lamar | To Pimp A Butterfly
02 Sufjan Stevens | Carrie & Lowell
03 Julia Holter | Have You In My Wilderness